سابقه و هدف: بتا- تالاسمی، شایع ترین بیماری ارثی در جهان و بویژه در ایران می باشد. بر اساس آمارهای انجمن تالاسمی، در ایران 18616 بیمار زندگی می کنند که استانهای مازندران و فارس بیشترین آمار را دارا هستند. گزارشات بیانگر فراوانی بیش از 10 درصدی ناقلین بتا- تالاسمی در استان مازندران می باشد. علی رغم ناهمگونی بالای بیماری در سطح مولکولی، در هر جمعیت 5 تا 10 جهش شایع تر است. در این پژوهش موتاسیون های شایع منطقه شرق استان مازندران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.مواد و روش ها: از بیمارانی که به درمانگاه تالاسمی بیمارستان بوعلی ساری مراجعه نمودند و داوطلبانه حاضر به همکاری بودند 5 تا 10 سی سی خون محیطی تهیه شد و سپس با استفاده از دو روش مختلف Reverse Dot Blot و ARMS-PCR در مرکز تحقیقات تالاسمی ساری و مرکز تالاسمی امیرکلا برای 20 نوع از موتاسیونهای شایع کشور تعیین موتاسیون صورت گرفت.یافته ها: از 240 کروموزوم بررسی شده از 120 بیمار بتا- تالاسمی، در مجموع در 96.25 درصد نوع جهش شناسایی شد. 13 موتاسیون مختلف در 231 کروموزوم شناسایی شد. در بین جهش های شناسایی شده، شایع ترین جهش IVSII-1G>A با فراوانی 68.3 درصد بود که در 64 نفر (53.3 درصد) به صورت هموزیگوت و در 34 بیمار (28.3 درصد) به صورت هتروزیگوت مرکب با موتاسیونهای دیگر دیده شد. جهش های C8(-AA) codon22(G>A)/codon22.23.24(-7bp), codon30(G>A) و IVSII-1G>A در کل در 83 درصد کروموزوم هایی مورد بررسی دیده شده است (200 کروموزوم از مجموع 240 کروموزوم).استنتاج: IVSII-1G>A شایعترین جهش بتا- تالاسمی در استانهای شمالی کشور (گیلان، مازندران و گلستان) محسوب می شود. مقایسه این یافته ها با مطالعات مشابه در استانهای دیگر نشانگر این است که توزیع جهش ها در شمال نسبت به شمال غرب، جنوب یا جنوب شرق کشور متفاوت است. این یافته ها در برنامه های غربالگری و پیشگیری از تولد کودکان تالاسمی ماژور در زوج های ناقل در شرق استان مازندران قابل استفاده خواهد بود.

زمینه و اهداف: بتا-  تالاسمی یکی از شایع ترین ناهنجاری های وراثتی هموگلوبین در منطقه و یکی از مشکلات عمده موجود بر  سر  راه بهداشت و سلامت جمعیت ایران محسوب می شود. حدود 10 الی 15 هزار بیمار مبتلا به بتا- تالاسمی و بیش از 2 الی 2.5 میلیون نفر به عنوان ناقل بیماری شناخته شده اند. احتمال تولد نوزاد مبتلا در هر زایمان مادران ایرانی به طور متوسط 0.33 در صد محاسبه شده است. هدف از این مطالعه شناسایی انواع جهش های شایع در استان آذربایجان شرقی و فراهم آوردن امکان تشخیص مولکولی بیماری برای افراد در معرض خطر دراین منطقه بود. روش بررسی: این مطالعه بر روی بیش از 80 ناقل یا مبتلا (بیش از 150 کروموزوم) و در میان 37 خانواده مجزا انجام شد. از میان 12 نوع آلل موتانت رایج در منطقه مدیترانه، 6 نوع که محتمل تر می رسید، انتخاب شدند و در DNA های استخراج شده از افراد مورد نظر با به کار گیری دو روش مختلف واکنش زنجیره ای پلیمراز چند گانه با الکتروفورز روی ژل آگارز و لکه گذاری نقطه ای معکوس مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد که جهش1IVS II- با فراوانی %32 بیشترین میزان شیوع را به خود اختصاص می دهد. فراوانی 5 آلل دیگر به شرح زیر است: 22.67 IVSI -1 (G→A) درصد، 8.9 frame shift (+G) 18.67 درصد، (G→A)  110 -16IVSIدرصد، (G→C) کدون 30، 5.34  درصد و(G→C)  2.6 IVS I-5  درصد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد که الگوی پراکنش آلل های موتانت تبریز و حومه آن با سایر نواحی کشور تا حدودی متفاوت است. در عین حال، با فراوانی های گزارش شده برای جمعیت ایرانی مقیم آمریکا مطابقت دارد. همچنین این مطالعه نشان داد که روش لکه گذاری نقطه ای معکوس در مقایسه با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز چند گانه معمول سریع تر و دقیق تر است.

هدف: تعیین شیوع جهش های ژن بتاگلوبین در بیماران تالاسمی ماژور استان لرستان و استفاده از این نتایج در مطالعات اپیدمیولوژیک و کمک به تشخیص قبل از تولد بتا تالاسمی ماژورمواد و روش ها: توسط روش ARMS PCR، 130 کروموزوم به دست آمده از 65 بیمار بتا تالاسمی ماژور غیر خویشاوند ساکن در استان لرستان مورد بررسی و شایع ترین جهش های منطقه مدیترانه ای (بیش از 30 نوع جهش) مورد جستجو قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد جهش (-T) codons 36/37 با شیوع 84/33 درصد، شایع ترین جهش منطقه است و به دنبال آن چهار جهش IVS-II-1 (G-->A)، IVS-I-110 (G-->A) frameshift codons (Fr) 8/9 (+G) و IVS-I-5 (G-->C به ترتیب با شیوع 64/27، 53/11، 76/10 و 47/4 درصد در رتبه های بعدی قرار دارد.آلل های IVS-II-745 (C-->G)، Codon 5 (-CT0)، IVS-I (25 bp deletion) و Frameshift CD44 (-C) دارای کمترین میزان شیوع در میان جهش های مورد مطالعه بودند و در مجموع فقط 87/3 درصد از کل جهش های کشف شده را شامل می شدند. 63/7 درصد از جهش ها را نیز، جهش های ناشناخته تشکیل دادند. نتیجه گیری: در این مطالعه یافته های متفاوتی نسبت به نتایج به دست آمده توسط سایر محققان در ایران و حتی جهان به دست آمد.

سابقه و هدف: با توجه به میزان تولد سالانه تالاسمی ماژور در کشور، پیشگیری از این بیماری از طریق تشخیص پیش از تولد از اولویت های بهداشتی است. در ایران در 20-10 درصد افراد ناقل تالاسمی، جهش ژنی ناشناخته باقی می ماند. در چنین مواردی بررسی پیوستگی ژنی با استفاده از جایگاه های چند شکلی داخل یا نزدیک ژن برای ردیابی کروموزوم حامل جهش یا طبیعی، جهت تشخیص پیش از تولد، قابل انجام است. جایگاه SspI که برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار می گیرد، داخل اینترون II ژن بتاگلوبین قرار دارد. هدف این مطالعه تعیین فراوانی چند شکلی این جایگاه در جمعیت استان مازندران می باشد.مواد و روش ها: خون محیطی 211 فرد ناقل تالاسمی ساکن استان مازندران تهیه شد. پس از استخراج DNA و تکثیر ناحیه ژنی بتاگلوبین حاوی جایگاه چند شکلی SspI با استفاده از روش واکنش زنجیره پلی مراز (PCR)، اثر آنزیم SspI با استفاده از ژل آگاروز ارزیابی شد.یافته ها: از 422 کروموزوم بررسی شده، 20.6 درصد برای جایگاه SspI منفی بود. جایگاه های منفی تقریبا به میزان برابر با آلل های سالم و جهش یافته همراه بودند (11.9 درصد و 14.3 درصد).استنتاج: از بررسی جایگاه SspI برای ردیابی کروموزوم های حاوی آلل سالم و جهش یافته ژن بتاگلوبین می توان استفاده کرد.

زمینه و هدف: بتا تالاسمی یکی از شایع ترین بیماری های ژنتیکی در ایران است و بیش از دو میلیون حامل بتا تالاسمی در ایران وجود دارد. شناسایی جهش های ژن بتاگلوبین برای برنامه های تشخیصی و مدیریتی معین مانند تشخیص پیش از زایمان بیماری بتاتالاسمی ضروری است. در کشور ما روش  (PCR-amplification refractory mutation system) PCR-ARMS بطور گسترده برای شناسایی جهش های ژن بتا گلوبین استفاده می شود.روش بررسی: در این مطالعه کاربرد روش (PCR-single strand conformation polymorphism) PCR-SSCP در شناسایی جهش های بتا تالاسمی توضیح داده می شود. در بیمارانی که جهش های آنها قبلا با توالی یابی تایید شده بودند، حدود 281 جفت باز حاوی اگزون یک ژن بتا گلوبین با روش PCR تکثیر گردید. 2.5 میکرولیتر محصول واکنش PCR را مطابق تکنیک SSCP در ژل اکریل آمید الکتروفورز و باندها با رنگ آمیزی نیترات نقره آشکار شدند. هفت جهش و یک پلی مورفیسم با این تکنیک بررسی شد.یافته ها: مشخص گردید الگوی حرکت تک رشته ای ها کاملا متفاوت با همدیگر و با نمونه کنترل بود. نتیجه گیری: تکنیک PCR-SSCP می تواند نیاز ما را برای توالی یابی مستقیم DNA ژنومی کاهش داده و در کشورهای در حال توسعه که بیماریهای هموگلوبینی ژنتیکی بالا و منابع مالی کم است مفید باشد.

زمینه: اکثر جهش های آلفاتالاسمی شامل حذف یک یا هر دو ژن آلفا گلوبین هستند. از آن جا که جمعیت ایران ترکیبی از گروه های قومی مختلف است، توزیع و فراوانی جهش های ژن آلفا گلوبین در نواحی متفاوت نیاز به بررسی دارد. این مطالعه به منظور شناسایی حذف های شایع ژن آلفا گلوبین در میان افراد با کم خونی هیپوکرومی میکروسیتی در استان کرمانشاه انجام شده است.روش ها: پس از ارزیابی اولیه، 92 بیمار شامل 47 زن و 45 مرد با کم خونی هیپوکرومی میکرسیتی (MCV<80 fl & MCH<27pg) جهت انجام این مطالعه انتخاب شدند. تمامی نمونه ها برای تشخیص چهار حذف ژن آلفاگلوبین شامل -a3.7، -a4.2، -(a)20.5 و --MED با استفاده از تکنیک GAP-PCR مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از تکثیر، 10 میکرولیتر از محصول بر روی ژل آگارز 1.2 درصد الکتروفورز شد. باندها در محلول اتیدیوم بروماید نمایان و در زیر دستگاه ترانس ایلومیناتور عکس برداری به عمل آمد.یافته ها: 45 بیمار واجد حذف -a3.7 بودند. در بیماران دارای حذف -a3.7 هم در حالت هتروزیگوت و هم در حالت هموزیگوت، مقدار MCH کمتر از محدوده طبیعی و میزان هموگلوبین A2 در محدوده طبیعی بود. سایر جهش های حذفی شایع شامل -(a)20.5،-a4.2 و –MED مشاهده نشدند.نتیجه گیری: فراوانی حذف -a3.7 (تنها جهش یافت شده حذفی) در بیماران با کم خونی هیپوکرومی میکروسیتی در کرمانشاه 48.9 درصد بود.

هدف: کاهش سنتز هموگلوبین از ویژگی های بتا تالاسمی می باشد. تا کنون بیش از 200 جهش در ژن کد کننده بتا گلوبین شناسایی شده است. بتاتالاسمی از بیماری های تک ژنی رایج در جهان و رایج ترین بیماری ارثی در ایران محسوب می شود. با توجه به جمعیت چند قومیتی ایران، انتظار می رود طیف وسیعی از موتاسیون ها در این کشور وجود داشته باشد. فراوانی ژنی بتا تالاسمی در ایران بالا بوده و از نظر نوع نیز تفاوت های قابل ملاحظه ای بین مناطق مختلف وجود دارد. به همین دلیل لازم است تا فراوانی و انتشار جهش ها در قسمت های مختلف کشور تعیین شود.روش بررسی: پس از جمع آوری اطلاعات و نمونه گیری از 202 بیمار بتا تالاسمی ماژور، DNA ژنومی از خون آنها استخراج و پس از تکثیر ژن بتاگلوبین با پرایمرهای تخصصی، طول کامل ژن تعیین توالی شد.یافته ها: طبق نتایج حاصل از تعیین توالی، جمعا 29 نوع جهش در 404 آلل بررسی شده تشخیص داده شد که جهش IVSII-1(G>A) با 3/21 درصد فراوانی شایعترین جهش در این بررسی می باشد و جهش های IVSI-110(G>A) با 8/17درصد، جهش cd36/37(-T) با 16درصد، جهش IVSI-5(G>C) با 9/6درصد و جهش cd5(-CT) با 2/5 درصد به ترتیب جهش های شایع بعدی بودند.نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهد که جهش های بتاتالاسمی در جمعیت استان خوزستان تنوع و توزیع گسترده ای دارند و این نتایج در تشخیص های پیش از تولد و برنامه های غربالگری کاربرد بسیاری خواهد داشت.

بتا ـ تالاسمی از شایعترین بیماریهای ارثی خونی در ایران می باشد که بیشتر در استانهای شمالی و جنوبی کشور شیوع دارد. در مطالعه حاضر از 104 بیمار غیر خویشاوند ساکن در استان نمونه خون تهیه و پس از تلخیص DNA، با استفاده از روش ARMS-PCR مورد مطالعه قرار گرفتند. برای این منظور از دوازده آغازگر ARMS استفاده شد که در نهایت در %81.73 کروموزومها، جهش شناسایی شد (170 کروموزوم از مجموع 208 کروموزوم مطالعه شده). فراوانی جهش های شناسایی شده به ترتیب؛  IvsI-5 (7.69%), Fr 8.9 (8.17%), IvsI-1 (9.13%), IvsII-1 (12.98%) IvsI 3' end (24.04%) codon 5(2.40%) IsvII-745 (3.36%), codon 39 (3.36%), codon 30 (3.36%), IvsI-110 (5.77%)  و IvsaI-6 (1.44%) بودند. بنابراین حذف 25 نوکلئوتیدی در انتهای 3 انترون اول ژن بتا ـ گلوبین شایعترین آلل در منطقه استان بوشهر می باشد. جهش codon.40 (-C) در این ناحیه مشاهده نشد.